Nền kinh tế bị suy thoái đã tạo đà cho sự bùng nổ của phương pháp kinh doanh crowdsourcing. Đây là một phương pháp hiệu quả, sáng tạo, sẽ vượt qua và tồn tại lâu dài sau khủng hoảng kinh tế.
Bỏ qua phương pháp làm việc truyền thống, một công việc sẽ được giao cho một người hay một tổ chức để thực hiện. Crowdsourcing là một mô hình kinh doanh mà người khởi xướng đặt niềm tin vào quần chúng, những người có khả năng tìm ra những giải pháp cho các vấn đề một cách sáng tạo nhất.
Một số chuyên gia đã dự đoán rằng crowdsourcing sẽ là tương lai của các ngành tiếp thị, quảng cáo và thiết kế công nghiệp. Họ kết luận, hiện tượng này sẽ đẩy nhanh sự sáng tạo thông qua mạng lưới người tham gia vô cùng rộng lớn.
Trong khi đó, những người khác lại cho rằng crowdsourcing sẽ làm sụp đổ các tổ chức kinh doanh sáng tạo do áp lực giảm giá.
Gần đây, trong sự kiện CrowdSpring, LG kêu gọi cộng đồng tham gia thiết kế điện thoại di động mới của hãng với giải thưởng 20 ngàn đô la. Nếu theo cách làm cũ, LG sẽ phải trả hàng triệu đô cho một hãng thiết kế để thực hiện cùng công việc đó.
Điều này có nghĩa là gì? Liệu crowdsourcing có đang mở đầu cho sự kết thúc của các tổ chức sáng tạo? Hay liệu phương pháp này đang định hình một tương lai đổi mới to lớn hơn cho những tổ chức này nói riêng và cho tất cả các ngành kinh doanh nói chung?
Crowdsourcing là một mô hình kinh doanh mà người khởi xướng đặt niềm tin vào quần chúng, những người có khả năng tìm ra những giải pháp cho các vấn đề một cách sáng tạo nhất.
Các điều kiện hiện tại của nền kinh tế thế giới yêu cầu chúng ta phải làm được nhiều hơn trong khi sử dụng ít nguồn lực hơn. Những người thất nghiệp phải tìm ra những con đường mới để kiếm tiền.
Họ có thể không tìm được những công việc ăn lương truyền thống trong lĩnh vực của mình, vì thế,crowdsourcing chính là cơ hội mới của họ. Các ví dụ điển hình gần đây cho thị trường lao động này là InnoCentive, TopCoder, uTest và CrowdSpring.
Những người tham gia có điều kiện để rèn luyện khả năng sáng tạo của họ, tham gia vào những việc mà họ thích làm và hơn hết thảy là được mọi người chú ý đến.
Các công ty sử dụng hình thức crowdsourcing vẫn phải trả tiền cho những người thắng cuộc – như InnoCentive đã phải chi đến 50 ngàn đô cho các giải thưởng – tuy nhiên, cái mà họ nhận được không chỉ là công việc được hoàn thành mà còn là sự nổi tiếng và sự tham gia của công chúng.
Nhập cuộc
Có người nói rằng một khi khủng hoảng tài chính toàn cầu chấm dứt, thị trường lao động chocrowdsourcing sẽ thu nhỏ dần vì mọi người đều quay lại làm việc như trước. Tuy nhiên, nhiều người vẫn tin rằng thị trường này sẽ còn phát triển hơn nữa.
Thứ nhất, crowdsourcing cung cấp cho các công ty một phương pháp tiếp cận và khai thác đám đông hiệu quả và sáng tạo hơn.
Thứ hai, với các vấn đề ngày càng phức tạp mà chúng ta đang phải đối mặt, hợp tác đông đảo đã trở nên cần thiết. Linus Torvalds và cuộc cách mạng mã nguồn mở Linux có thể coi là sự khởi đầu cho xu hướng này.
”Tham gia và đóng góp chính là cách duy nhất để tự cứu lấy bản thân mình”
Cho dù Torvalds có thể là kỹ sư trưởng của hệ điều hành Linux, nếu không có sức mạnh của cả thế giới mạng đông đảo, ông cũng không thể đạt được thành công vĩ đại như thế. Đến cuối cùng, Torvalds cũng chỉ trực tiếp viết ra khoảng 2% mã nguồn của hệ điều hành Linux.
Tương tự như vậy, cuộc khủng hoảng tài chính, mối đe dọa nóng lên của trái đất, và những vấn đề to lớn khác trong thời đại này đều đòi hỏi một cách hợp tác và phối hợp mới.Như nhà soạn nhạc Pete Seeger vẫn thường nói: ”Tham gia và đóng góp chính là cách duy nhất để tự cứu lấy bản thân mình.”Thứ ba, khách hàng càng ngày càng đòi hỏi được tham gia nhiều hơn vào việc tạo ra sản phẩm. Họ mong đợi được đồng sáng tạo và dẫn dắt những xu thế đổi mới.
Chính các yêu cầu ngày càng cao của họ đã bắt các công ty phải nghĩ ra những phương kế toàn vẹn để khiến cho giải pháp của họ có tính cạnh tranh cao hơn trong thời đại này. Procter & Gamble, Starbucks, Dell, Best Buy, Threadless, và Nike đều đã tạo ra các diễn đàn trực tuyến cho phép khách hàng đóng góp ý tưởng tạo ra những sản phẩm hay những thông điệp mới.Starbucks nhận được hơn 17,000 ý kiến về sản phẩm cà phê của mình chỉ trong vòng 14 tháng đầu tiên khi diễn đàn trực tuyến mystarbucksidea.com đi vào hoạt động.Khéo léo và tinh tế.
Tất nhiên, việc quản lý tất cả những đóng góp đó một cách hiệu quả cũng đã là cả một thách thức lớn. Và khó khăn lớn nhất mà các công ty tham gia crowdsourcing phải đối mặt chính là thay đổi từ văn hóa bị động sang văn hóa chủ động.Một mặt họ phải khuyến khích sự tham gia của đám đông, mặt khác lại phải duy trì tính thống nhất và rõ ràng trong các mục tiêu kinh doanh của mình.
Ranh giới mong manh giữa hai việc này đòi hỏi các công ty phải ứng biến một cách khéo léo và tinh tế.Một cuộc đối thoại chỉ tốt khi đó là cuộc đối thoại hai chiều, và mọi công ty đều phải phát triển một chiến lược thích đáng để duy trì tốt cuộc đối thoại đó.Điều thú vị nhất là các hình thức biên tập xã hội đang được khởi xướng sẽ cho phép các khách hàng, chuyên gia, và những người bảo vệ thương hiệu đánh giá và sắp xếp các ý tưởng của cộng đồng trong khi vẫn giữ vững được định hướng chiến lược của mình. Ngay lúc này, điều quan trọng nhất chỉ còn là xắn tay áo lên và vào cuộc.Một thách thức khác đối với bất cứ ai muốn tham gia vào thị trường lao động đám đông này là làm thế nào để trả công xứng đáng cho các ý tưởng được đưa ra.
Ngay lúc này, điều quan trọng nhất chỉ còn là xắn tay áo lên và vào cuộc.
Trong khi crowdsourcing có thể tạo ra một môi trường cạnh tranh năng động cho cộng đồng thì nó cũng gây ra nguy cơ mất việc hoặc giảm thu nhập đối với những người làm việc trong các ngành quảng cáo, thiết kế đồ họa và thiết kế công nghiệp.
Đây chính là vấn đề nan giải nhất. Và cũng chính là đại diện cho một khó khăn lớn hơn nữa đang đe dọa các ngành công nghiệp khác như báo chí và nhiếp ảnh. Cho đến nay, vẫn chưa có ai nghĩ ra được một giải pháp toàn vẹn cho vấn đề này.Trong khi crowdsourcing vẫn đang trên đà phát triển, câu hỏi lớn nhất đặt ra là nó sẽ tác động rõ rệt thế nào đến các doanh nghiệp.
Lối thoát
Công ty của chúng tôi sẽ khai thác các ý tưởng từ đám đông cộng đồng. Trong khi đó, nhóm phụ trách sáng tạo sẽ thực hiện việc sắp xếp và định hướng những ý tưởng này.”
Giám đốc sáng tạo Evan Fry, 39 tuổi, từng làm phó chủ tịch và giám đốc sáng tạo tại văn phòng Boulder của Crispin Porter đặt vấn đề:” Thế giới có cần thêm một công ty quảng cáo nữa không?”. Và tự trả lời:” Không. Thế giới chỉ cần các công ty quảng cáo áp dụng một mô hình mới.”
“Crowdsourcing đang trở thành xu thế của thời đại này. Và chúng tôi muốn là những người tiên phong trong xu thế đó.” Ông phát biểu.
Fry nhớ lại một kinh nghiệm khi thực hiện crowdsourcing tại Crispin Porter, công việc là tạo ra logo cho nhà sản xuất xe môtô Brammo. Ông giải thích lý do mà chiến dịch đó thất bại là “chúng tôi bị choáng ngợp trước quá nhiều tác phẩm dự thi và bị các nhà thiết kế chuyên nghiệp chỉ trích vì cách làm của mình.”
John Winsor, 50 tuổi, giám đốc tại Victors and Spoils, công việc gần đây nhất của ông là tại Crispin Porter với vị trí phó chủ tịch và giám đốc điều hành phụ trách chiến lược và đổi mới sản phẩm. Ông cho rằng mục tiêu của công ty mới thành lập của mình là “thu hút nhiều người cùng tham gia vào cuộc chơi sáng tạo”.
Tuy nhiên, đây “sẽ không phải là mô hình mà người thắng cuộc nhận về tất cả trong khi những người còn lại phải làm việc không công”, ông nhận xét thêm và không quên nhắc đến hai vấn đề chính khiến nhiều người còn đang ngại ngần trước các cuộc thi kiểu crowdsourcing.
Thử nghiệm
Một hãng quảng cáo khác cũng đang thử nghiệm với crowdsourcing là Bartle Bogle Hegarty tại London. Thông qua một công ty có tên là Talenhouse ở Mountain View, Calif., công ty này tập hợp những người thích sáng tạo lại để cùng tham gia vào một dự án.
Những người tham gia với các vai trò là chuyên gia đồ họa, nghệ sĩ nhiếp ảnh và nhà làm phim sẽ cùng nhau tạo ra một chiến dịch tiếp thị cho một sản phẩm mới – thiết bị báo động an ninh cá nhân Ila Dusk. Phần thưởng cho tất cả sẽ là 20 ngàn đô la và người thắng cuộc giành được một suất thử việc tại công ty.
Beattie McGuinness, công ty cạnh tranh với Bartle Bogle trên thị trường quảng cáo tại Anh cũng đang vào cuộc cùng với công ty này tại thị trường New York. Văn phòng mới của Beattie McGuinness sẽ được dẫn dắt bởi Clayton Ruebensaal – giám đốc điều hành, và Neil Powell, giám đốc sáng tạo.
Trước khi vào làm việc cho văn phòng của Beattie McGuinness, Ruebensaal làm giám đốc điều hành tại Cliff Freeman & Partner ở New York. Ông nói: “Mục đích của chúng tôi là trở thành một công ty được tín nhiệm ở địa phương. Mong muốn cụ thể là sau hai năm, mọi người ở đây sẽ kháo nhau rằng: anh có biết là những tay này còn có một trụ sở ở London nữa không?”
Đối tác tuyệt vời
Để làm được điều đó, theo Ruebensaal, hãng này sẽ “trở thành một đối tác tuyệt vời trong bối cảnh kinh tế hiện nay” của các nhà phân phối đang chịu áp lực chi phí cao cho quảng cáo.
Ông nhận định: “Có hàng trăm công ty quảng cáo ở New York, nhưng người ta vẫn khao khát một điều gì đó khác biệt.”
Khách hàng đầu tiên của Beattie McGuinness ở đây là Samsung, có được theo một cách khá vòng vèo. Thông qua một chi nhánh của mình, Samsung sở hữu một cổ phần nhỏ trong công ty Cheil Worldwide tại Hàn Quốc. Công ty này lại mới mua 49% cổ phần của Beattie McGuinness vào tháng 12 năm ngoái.
Để có thêm khách hàng, văn phòng Beattie McGuinness đang “kết hợp với hai thương hiệu gia dụng khác,” ông Ruebensaal chia sẻ. Tuy nhiên, ông từ chối nói ra tên của hai thương hiệu này.
Ngay cả các đối tác của Victors and Spoils cũng không được biết về các khách hàng của mình. “Chúng tôi không thể nói ra họ là ai,” ông Winsor úp mở.
Có lẽ cuộc cạnh tranh crowdsourcing sẽ được bắt đầu để tìm ra danh tính của những khách hàng này.
Một điều không thể phủ nhận là crowdsourcing sẽ thúc đẩy mạnh mẽ những thay đổi cơ bản trong các mô hình kinh doanh và trong các hệ thống kinh doanh.Trong khi đó, các tổ chức sáng tạo sẽ phải đối mặt với một thách thức lớn. Liệu họ có thể thức tỉnh, đứng dậy và phản ứng lại với những gì đang xảy ra, kết hợp với (hay chống lại?) đám đông để giành lại chỗ đứng cho mình trong hiện thực mới?
Thiết Kế Mỹ Thuật | Tác giả: John Winsor, đăng trên tạp chí BusinessWeek.